Bitki özlerinden elde edilen kokular, insanları rahatlatan bir etkiye sahip. Aromaterapilerle rahatlamak ve mutluluğu yakalamak daha da yaygınlaşıyor.
İnsanlar koklayarak sevebilir, iğrenebilir, gülebilir veya ağlayabilir yani koku duyguları kabartır, heyecan verir, bazen coşturur bazen dinlendirir. Günümüzde daha çok estetik ve çevreye olan saygı nedeniyle tercih edilen kokular, tıpkı eski çağlarda olduğu gibi hastalıkların tedavi edilmesinde tıbbın gündemine tekrar girdi.
İnsanoğlunun yaklaşık beş bin yıl öncesinden bu yana kokuları tedavi amaçlı kullandığı biliniyor. Ancak modern tıbbın hakimiyeti, asırlardır kullanılan pek çok geleneksel tedavi yöntemiyle birlikte, aromaterapi denen kokularla tedavi yöntemini de gölgeleyip kullanılmaz duruma getirdi.
Son 20-30 yıldır yeniden keşfedilip kullanılmaya başlanan aromaterapi, daha çok Avrupa ülkelerinde tamamlayıcı tıp örnekleri içinde gittikçe yaygınlaşıyor. Özellikle hastanelerde hemşireler tarafından uygulanan aromaterapi, hem hastalar hem tıp uzmanları tarafından ‘yardımcı tedavi’ olarak oldukça rağbet görüyor.
Türkiye’de henüz çok yeni
Kısaca “bitki ve çiçek özyağlarının fiziksel, duygusal ve ruhsal sağlık için kullanılması” diye tanımlanan aromaterapinin Türkiye’deki çok az sayıdaki uzmanlarından biri de İpek Çaldemir. Uzun süre yurtiçinde ve yurtdışında kozmetik sektöründe çalıştıktan sonra doğal tedaviyle ilgilenmeye başlamış İpek Çaldemir. Ardından da Avrupa’da çeşitli üniversite programlarında doğal terapi yöntemleri üzerine eğitim almış, kurslara katılmış.
Çaldemir, Türkiye’de daha çok estetik ve güzellik amaçlı kullanılan aromaterapiyi yardımcı tedavi olarak klinik ortamda kullanmaktan yana. Zaten kendisine ait Mio Terapiler Merkezi’nde daha çok bu amaçla terapi yapıyor. Avrupa’da aromaterapinin hızla ilerleyip yaygınlaştığını söyleyen Çaldemir, Türkiye’deki bu durumdan da biraz şikayetçi: “Bu terapiyi uygulayanlar güzellik ve estetik gibi sektörlerde daha rahat çalışıp daha çok para kazanabiliyorlar. Ama bu, aromaterapinin klinik anlamda uygulanmasını engelliyor ve geciktiriyor.”
Hangi hastalıklara iyi geliyor?
Çaldemir, “Koku moleküllerinin kana karışarak fiziksel ve duygusal olarak insanları etkilediğini yapılan deneyler ortaya koydu.” diyerek, kokuların tedavi edici gücüne dikkat çekiyor. Ancak aromaterapinin hastalıkları tedavi etme iddiası olmadığını, sadece tedaviye destek olarak algılanması gerektiğini de sıkça vurguluyor.
Masaj, teneffüs / buğu, banyo yoluyla ve mekanın kokulandırılmasıyla uygulanan aromaterapinin iyi geldiği hastalıklar ise şunlar:
Bel ve sırt ağrısı, eklem iltihaplanmaları / romatizma, spor yaralanmaları, burkulma, incinme gibi kas, kemik ve eklem sorunları; huzursuzluk, uykusuzluk, tedirginlik, stres, anksiyete gibi stres kaynaklı sorunlar; sancılı regl ağrıları, aşırı kanama, regl öncesi gerginlik, karında şişlik gibi kadın sağlığı sorunları; kabızlık, hazımsızlık gibi sindirim sorunlarına; astım, bronşit gibi solunum sorunları; tansiyon, baş dönmesi gibi dolaşım sorunları; rahatlayamama, bel ve sırt ağrıları, bacaklarda şişme gibi hamilelik sorunları.
Hangi koku, hangi hastalığa?
Aromaterapide her kokulu bitkinin masaj, banyo, teneffüs gibi kendine has uygulama şekli olmak şartıyla işte bazı bitkiler ve iyi geldikleri hastalıklar:
Bergamut: Yağlı cilt sorunlarında kullanılır. Strese karşı kişiyi canlandırıp ferahlatır.
Papatya: Uykuyu düzenler, kas, kemik ve eklem sıkıntılarında etkilidir.
Karabiber: Yorgunluk alır, virüse karşı mücadele eder, soğuk algınlığına iyi gelir.
Okaliptüs: Virüse karşı etkilidir. Soğuk algınlığı ve solunum yolları sıkıntıları için ilk akla gelen özyağdır.
Lavanta: Baş ağrısına, böcek sokmalarına karşı kullanılır. Huzursuzluk, korku, uykusuzluk, panik ve depresyon için birebirdir.
Gül: Alerjiler, migren, dolaşım ve adet sıkıntılarına iyi gelir.
Yasemin: Kuru ve hassas ciltler için etkilidir. Cinsel soğukluğu kırar ve âdet sancılarına iyi gelir.
Limon: Mikrop kırıcıdır. Soğuk algınlığına, ağız içi yaraları ve boğaz ağrılarında etkilidir.
Aromaterapi yöntemleri
1. Havayı temizlemek
Seçtiğiniz esansın yağını sıcak su dolu bir kaba damlatın, buharlaşsın.
2. Kompres
Esans yağını bir mendil veya küçük bir havluya üç damla damlatın sonra bezi sıcak veya soğuk suyla ıslatın, kompres yapın.
3. İnhalasyon
Sıcak su dolu kaba 510 damla esans yağı damlatılarak üzerine eğilip nefes alın.
4. Masaj
Yüzde 98 bitki yağına yüzde 2 koku esansı katın.
5. Uyurken
Yastığınıza ihtiyacınıza uygun esanstan 2 damla damlatın.